Afgelopen zondag kregen we in de vroege namiddag een telefoontje van de brandweer in Arendonk (Antwerpse kempen). Zij waren bezig met een reddingsactie van twee gewonde zwanen op het kanaal Dessel-Schoten. Hoewel Arendonk eigenlijk wat buiten ons normaal werkingsgebied ligt, wisselden we toch wat foto's uit met de brandweermannen ter plaatse. De zwanen bleken immers 'rare ringen met codes' rond de nek te dragen, en dat wijst meestal op een of ander wetenschappelijk onderzoek. En ja hoor, ons gevoel was juist, want het bleek om uiterst zeldzame kleine zwanen (Cygnus columbianus bewickii) te gaan! Deze zwanensoort broedt niet in België en komt hier enkel in de winter in kleine getale overwinteren. Ze broeden op de toendra's van Siberië. In de regio Arendonk overwintert momenteel een groep van dertig exemplaren. 

De brandweer kon één van de zwanen vangen en meenemen naar de kazerne tot wij ter plaatse waren. De andere zwaan kon wel nog vliegen en verdween. Jammer genoeg werd even later een derde zwaan dood gevonden in het kanaal. Ook dit dier droeg wetenschappelijke ringen. Zowel het dode als het levende dier werden meegenomen naar Oudsbergen. Via Didier Vangeluwe van het Belgisch Natuurhistorisch Museum in Brussel kwamen we te weten dat de zwanen afgelopen vrijdag in de namiddag gevangen en geringd werden. Didier onderzoekt al jaren de levenswijze van kleine zwanen en ging zelfs al naar Siberië om de zwanen daar te bestuderen en te ringen. De populatie gaat immers achteruit en men probeert te achterhalen hoe dat komt. Via de nekringen kunnen de migratiepatronen worden blootgelegd, en kan misschien iets gedaan worden aan hun achteruitgang. Drie exemplaren in moeilijkheden kan dus een ramp betekenen voor de overwinterende populatie. 

Eenmaal in het Natuurhulpcentrum aangekomen, werden beide dieren volledig onderzocht. We vonden uiterlijk geen symptomen of wonden. Maar toen we even later van beide dieren een röntgenfoto maakten, was alles ineens duidelijk: de dieren waren beschoten! Het lichaam van het overleden dier bevatte 3 hagelbolletjes; het levende dier draagt 1 bolletje in zich mee. Het hoeft niet gezegd dat dit een zwaar misdrijf is en dat deze zwanen beschermd zijn bij wet. We brachten het Agentschap Natuur en Bos op de hoogte die verder zal onderzoeken wat er precies gebeurd is in Arendonk. De levende zwaan wordt nu verder verzorgd en we duimen dat het goedkomt met dit prachtige dier. 

Het is duidelijk dat na de das in de strop afgelopen vrijdag en nu de geschoten kleine zwanen er nog veel jachtmisdrijven gebeuren in Vlaanderen, en dat de beslissing van minister Zuhal Demir om meer natuurinspecteurs in te schakelen, zeker niet te vroeg komt.  Meer handhaving kan er alleen maar voor zorgen dat er minder van dit soort triestige gevallen kunnen voorvallen!